สถานเสาวภา

คอลัมน์ รู้ไปโม้ด
น้าชาติ ประชาชื่น nachart@yahoo.com

ถึงน้าชาติอยากทราบประวัติสถาน เสาวภาค่ะ

น้องโดนัท

ตอบ น้องโดนัท

หนังสือ "สถานเสาวภา ประวัติและภารกิจ" บอกเล่าที่มาว่า พระบาทสมเด็จพระมงกุฎ เกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงปรารถนาที่จะสร้างสิ่งที่เป็นสาธารณประโยชน์ขึ้นในประเทศไทย เนื่องในพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เมื่อวันที่ 24 พ.ค. 2463 เพื่อเป็นการคำนึงถึงพระคุณูปการ และเชิดชูพระเกียรติยศสมเด็จพระบรม ราชชนนี เคียงคู่กับโรงพยาบาลจุฬาภรณ์ สถานที่สร้างขึ้นเพื่อเฉลิมพระเกียรติยศสมเด็จพระบรมชนกาธิราชที่สร้างอยู่ ก่อนแล้ว

พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงทรงอุทิศที่ดินบริเวณมุมถนนสนามม้าตัดกับถนนพระราม 4 จำนวนเนื้อที่ 46 ไร่ 3 งาน 71 ตารางวา พร้อมพระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์อีกจำนวน 258,000 บาท ให้สภากาชาดไทยนำไปใช้อำนวยในการสร้างอาคารใหญ่ขึ้นหลังหนึ่งบนที่ดินนั้น เพื่อใช้เป็นที่ทำการแห่งใหม่ของสถานปาสเตอร์ อาคารนี้เป็นอาคารทรงยุโรปที่ได้ดัดแปลงสำหรับเมืองร้อน เป็นอาคารที่งดงามและมีคุณค่าทางสถาปัตย กรรม และเป็นอาคารอนุรักษ์ โดยมติของสมาคมสถาปนิกสยาม ในพระบรมราชูปถัมภ์

นอกจากนี้ สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี องค์สภานายิกาสภากาชาดไทยทรงบริจาคเงินเพื่อสร้างตึกขึ้นหลังหนึ่งทางทิศ ตะวันออกเฉียงเหนือของตึกใหญ่ขนานนามว่า "ตึกสภายิกา" (อาคารผลิตเซรุ่มและห้องปฏิบัติการอื่นๆ) เพื่อใช้เป็นที่ทำพันธุ์หนองฝีและเลี้ยงสัตว์ สภากาชาดไทยจึงได้ลงทุนสร้างตึกอีกหลังหนึ่งนามว่า "ตึกราชูทิศ" (อาคารผลิตน้ำยาฉีด) เป็นตึกในลักษณะเดียวกันทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ เพื่อให้ดูสง่างาม

กิจการทั้งหมดของกองวิทยาศาสตร์ที่สถานปาสเตอร์ จึงได้ย้ายมาดำเนินการอย่างถาวรยังสถาบันใหม่แห่งนี้ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานนามสถานที่แห่งใหม่นี้ว่า "สถานเสาวภา" และเสด็จพระราช ดำเนินทรงประกอบพิธีเปิด เมื่อวันที่ 7 ธ.ค. 2465

สำหรับสถานปาส เตอร์ มีต้นกำเนิดขึ้นจากโศกนาฏกรรมในปี 2454 เมื่อหม่อมเจ้าหญิงบันลุศิริสาร ดิศกุล พระธิดาในสมเด็จพระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพได้ถูกสุนัขบ้ากัด และต่อมามีอาการโรคพิษสุนัขบ้ากำเริบ จนถึงแก่ชีพิตักษัยด้วยโรคพิษสุนัขบ้า ในขณะนั้นการรักษาโรคพิษสุนัขบ้าด้วยวิธีการแพทย์แผนใหม่ยังไม่มีในประเทศ สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ จึงกราบบังคมทูลขอพระบรมราชานุญาต แล้วประกาศบอกบุญเรี่ยไรเงินทุนที่จะจัดตั้ง "สถานปาสเตอร์" ขึ้นในกรุงเทพฯ ซึ่งพระบาทสมเด็จพระมงกุฎ เกล้าเจ้าอยู่หัวได้เสด็จฯ ไปทรงทำพิธีเปิดเมื่อวันที่ 26 เม.ย. 2456 ผลิตวัคซีนและให้บริการฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า

ภารกิจแรกของ สถานเสาวภาจึงเริ่มจากโรคพิษสุนัขบ้า ต่อมา ขยายภารกิจครอบคลุมการผลิตเซรุ่มแก้พิษงูและวัคซีนป้องกันโรคต่างๆ ไม่ได้เจาะจงวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าแต่อย่างเดียว และมีการวิจัยค้นคว้าในเรื่องสัตว์พิษและพืชพิษ รวมทั้งให้คำแนะนำ ในเรื่องสัตว์มีพิษกัดและโรคเมืองร้อน, ฉีดวัคซีนให้แก่ประชาชน

ปัจจุบัน สถานเสาวภาเป็นสถานที่ท่องเที่ยวพักผ่อนกับครอบครัวที่ให้ทั้งความรู้และ ความสนุกสนาน มีบอร์ดให้ความรู้เกี่ยวกับงู การแสดงการจับงู การรีดพิษงู เปิดให้เข้าชมทุกวันจันทร์ถึงศุกร์เวลา 08.30-16.30 น. วันเสาร์ถึงอาทิตย์และวันหยุดราชการจะเปิดให้ เข้าชมเวลา 08.30-12.00 น. ชาวไทยผู้ใหญ่ 40 บาท เด็ก 20 บาท ชาวต่างชาติผู้ใหญ่ 200 บาท เด็ก 100 บาท